Kendinizden biraz bahseder misiniz? Eğitim durumunuz ve mesleğiniz.
Endüstri Meslek Lisesi mezunuyum. 38 yaşımdayım. Evliyim 3 çocuğum var. Tarımla uğraşıyorum.

Adığe-Abhazların hangi boyundansınız?
Baba tarafından Kabardey, anne  tarafından Abzegh’im.

Çerkeslik yaşamınızda ne kadar önemli?
Ben doğduğumdan beri Çerkes ortamında büyümüş bir insanım. Benim için vazgeçilemez bir şeydir.

Yetiştiğiniz çevre nasıldı? Aileniz dindar mıydı?
Evet ailem dindardı. Ama aşırı değillerdi. Çevrem ise daha çok Ülkücü ve Alperenci diye sıfatlandıracağım bir çevre.

Dindar olarak mı yetiştirildiniz? Ne ölçüde, nasıl?
Tam olarak değil. Çerkes baba ve anne sayesinde çok baskıcı bir evde büyümedim. Yani çevremdeki arkadaşların ailelerine göre diyeyim. Babam evde namaz kılardı ama bana bu konuda bir baskı yapmadı. Çevremdeki insanların baskısı, daha doğrusu baskı da demeyeyim yanlış olur, mesela Cuma’ya gitmedin mi olmuyordu. Ben de Cuma’ya gidiyordum. Ama ne dua bilirim ne de namaz. Esasında sadece ben değil, o dönemdeki arkadaşlarımın yüzde 50’sine sorsanız namazdaki duaları okuyamaz. Hatta tek başına namaz kıl desen kılamaz. Hep hocaya veya bilen birinin yatıp kalkmasına bakarak namaz kılıyorduk.

Eski dininize inanmayı neden bıraktınız?
Dediğim gibi ben tam bir Müslüman değildim. Bırakmam zor olmadı.

Ailenizle ilişkiniz nasıl etkilendi?
Eşim biliyor, o da imanlı oldu. Babamlar ve akrabalarım bilmiyor. Çevrem de bilmiyor. Biraz sorunlu bir bölgede çiftçilik yapıyorum. Bilirlerse dirlik vermezler buralarda bize.

Babamların ve akrabalarımın bilmesinde esasında bir sakınca yok ama etrafa yayılır diye onlara da söylemedik. Siz de biliyorsunuz buralarda bırakın Hıristiyan’ım demeyi, Alevi’yim bile diyemezsiniz. Kapınıza işareti koyuverirler.

İnancınız nedeniyle kültürünüzde olan ama uygulamadığınız şeyler var mı (Kapanmak, dans etmek, kadınlarla ya da erkeklerle bir arada olmamak vb.)
Yok.

İslam’dan ayrılmak aile ilişkinizde sorunlara neden oldu mu?
Olmadı.

İslam’dan ayrıldıktan sonra siyasi görüşlerinizde ayrımlar oldu mu? Siyasi görüşlerinizi nasıl sınıflandırırsınız?
Ben yıllarca Çerkeslerin Türklerin bir boyu olarak biliyordum. O nedenle de ülkücü camiayla çok haşır neşirdim. Önce Çerkeslerin ırk olarak Türklükle uzaktan yakından alakaları olmadığını öğrendim. Ülkücülerle arama mesafe koydum. Hıristiyan olduktan sonra zaten tamamen yollarımı ayırdım. Şimdi CHP’li olarak hayatıma devam ediyorum.

Müslüman toplumunda doğup büyüyen bir kadın/biri olarak herhangi bir “baskı” ile karşılaştınız mi?
Baskı demeyeyim ama istemediğiniz şeyleri yapmak zorunda kalıyordunuz. Cuma’ya gitmek gibi, oruç zamanı dışarda yiyip içmemek gibi. Bugün bile aynı sorunu yaşıyorum. Zannedersem Cuma namazı sırf bu yüzden konmuş. Kim Müslüman kim değil görebiliyorsunuz. Mesela namaz öyle değil, oruç öyle değil. Kılıp kılmadığını, tutup tutmadığını anca evinize gelip görebilir. Fakat Cuma namazı öyle değil. Eğer tarlada veya bahçede değilseniz büyük sıkıntı.

Din değiştirenleri araştırdınız mı?
Burada din değiştireni bilmeniz mümkün değil. Değiştirenler de benim gibi saklıyor.

Aileniz ve arkadaşlarınıza Hıristiyan olduğunuzdan söz ettiniz mi yoksa gizlediniz mi?
Gizledim.

Aileniz ve arkadaşlarınız İslam’dan ayrılmanızı nasıl karşıladı?
Hanımım biliyor. Ama akrabalarım ve arkadaşlarım bilmiyor.

Hristiyan olmak isteyen ancak şu veya bu şekilde geri çekilenlere ne tavsiye edersiniz.
Ben kendimi çok şanslı hissediyorum. Gizli de olsa her Çerkes’in Hıristiyan olasını tavsiye ediyorum.

Çerkes toplumuna iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?
Bizim Çerkeslerin burada hayatları çok zor. Bizim burada hepsi Ülkücü veya Alperenci. Bir de son zamanlarda Tayyipçi. Benim aklım almıyor. Alanlar var mı onu da bilmiyorum. Bir Kürt’ün Ülkücü olmasını da anlayamamıştım hala da anlamıyorum.

Düşüncelerinizi bizimle paylaştığınız için teşekkür ederiz.
Rica ederim ne demek. Ben de size teşekkür ederim.